قرآن‌های خطی کتابخانة آیت‌الله مرعشی نجفی (سده‌های اول تا ششم) - مهناز شایسته فر

author

مهناز شایسته‌فر مدیر گروه هنر اسلامی دانشگاه تربیت مدرس و رئیس مؤسسه مطالعات هنر اسلامی

Abstract:

خداوند کتب آسمانی را محور هدایت انسان و قرآن را محور تمامی کتب آسمانی قرار داد. تولد آثار غنی و مؤثر در فرهنگ و تمدن اسلامی نیز بر پایة این رهیافت رخ داد. آیت‌الله مرعشی نجفی از دوران جوانی با توجه به علاقه و احساس ضرورت در بازشناسی نسخه‌های خطی، شروع به جمع‌آوری این ذخایر کرد. او دست به تأسیس کتابخانه‌ای زد که یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های جهان اسلام محسوب می‌شود و امروزه گنجینه‌ای بزرگ از نسخه‌های خطی ادوار گوناگون به شمار می‌رود. در این مقاله در پی آن هستیم تا پس از آشنایی با خطوطِ شش سدة اولیه اسلام و ویژگی‌های تزیینی(تذهیب) صفحات قرآنی، به بررسی نسخه‌های این کتابخانه بپردازیم و به این پرسش‌ها پاسخ‌ می‌دهیم که: - خوشنویسی مورد استفاده در قرآن‌های خطی شش سدة اول اسلام از چه نوع بوده است؟ - نسخ خطی قرآنی موجود در کتابخانة آیت‌الله مرعشی، متعلق به شش سدة اول اسلام، از حیث شیوة خوشنویسی و تذهیب‌های به کار رفته چه ویژگی‌های بارزی دارند؟

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

تزیینات کتیبه‌ای مسجد جامع قزوین-مهناز شایسته فر

مسجدجامع عتیق قزوین مانند سایر مساجد جامع کشور، از ابهت خاصی برخوردار است. این مسجد از نوع مساجد چهار ایوانی است و شکل مربع‌مستطیل، شرقی ـ غربی و گنبدی، خربزه‌ای دارد. کتیبه‌های خاص آن، از نظر سبک هنری، نگارش و مفاهیم، در هنر خوشنویسی و معماری جایگاه خاصی دارد. این مقاله با هدف بازشناسی و بررسی زیباشناختی، کتیبه‌های مسجدجامع به‌طور عام و شبستان مسجد را به‌طور خاص مورد مطالعه قرار می‌دهد. با م...

full text

انعکاس حادثه عاشورا در بقعه چهارپادشاه و تطبیق آن با نقاشی قهوه‌خانه‌ای - مهناز شایسته فر

واقعه عاشورا و شهادت مظلومانه سیدالشهداء و یاران باوفایش در کربلا، تأثیری حرکت آفرین در متن زندگی شیعه داشته و الهام‌بخش بسیاری از نهضت‌های حق علیه باطل بوده، به طوری که این واقعة دلخراش تأثیری شگرف در عرصه‌های مختلف هنری به ویژه نقاشی نیز به جای گذاشته است. در این میان نقاشی قهوه‌خانه‌ای و دیوارنگاری‌های بقاع متبرکه، به دلیل ارتباط نزدیک‌تر با نگرش‌ها و زندگی عامه جامعه، بیشترین تاثیر را از ای...

full text

تحلیل آماری نسخه‌های خطی پزشکی کتابخانه حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی(ره)

هدف: پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل آماری نسخه‌های خطی پزشکی کتابخانه آیت‌ا... مرعشی نجفی‌(ره) و عوامل تأثیرگذار در کاهش و افزایش فراهم‌آوری نسخه‌های خطی در آن کتابخانه پرداخته است. روش‌پژوهش: برای اجرای این پژوهش از روش پیمایشی تحلیلی استفاده شده‌است که جامعه آماری آن 701 عنوان نسخه خطی در موضوع پزشکی از بین 18409 عنو...

full text

مثنوی لیلی و مجنون مکتبی شیرازی نسخۀ خطی شمارۀ 10379، کتابخانۀ آیت‌اللّه مرعشی نجفی

هدف پژوهش حاضر، معرفی نسخۀ خطی مثنوی لیلی و مجنون مکتبی شیرازی، سرودۀ سال 895ق، مضبوط به شمارۀ 10379 در کتابخانۀ آیت‌اللّه مرعشی نجفی است. معرفی ویژگی‌های این اثر و تاریخ‌گذاری آن با اتکا به قراین سبک‌شناسانه و مقایسۀ تطبیقی تصاویر انجام شده است. نسخۀ مذکور دارای 101 برگ به ابعاد 5/6×10سانتیمتر است. کتابت متن و سرلوحه‌ها به دانگ غبار و خط شکسته‌نستعلیق انجام شده است. تذهیب محد...

full text